آب ژاول چیست چه کاربردی در صنعت دارد؟
آب ژاول یک ضدعفونیکننده قوی و مؤثر است. نکته جالب در مورد اب ژاول، خاصیت تطبیقپذیری آن است. این ماده همراه با اثربخشی گسترده در برابر عوامل بیماریزا، میتواند در موارد بسیاری نیز مورداستفاده قرار گیرد. میتوانید از این ماده در سطحی مانند پیشخوان و توالت یا روی اجسام جامد مانند ظروف و اسباببازیهای کودکان استفاده کنید.
همچنین میتواند به شما کمک کند تا وسایل خانگی خود را مانند ماشین ظرفشویی تمیز کنید. یکی دیگر از موارد معمول آن استفاده در سفیدکننده لباسهای سفید است. در ادامه مقاله به کاربرد آب ژاول میپردازیم.
آب ژاول چیست؟
ماده فعال آب ژاول، هیپوکلریت سدیم است که میتواند پروتئین موجود در میکروارگانیسمها را از بین ببرد؛ بنابراین این ماده در ازبینبردن باکتریها، قارچها و ویروسها مؤثر است. آب ژاول خانگی بهسرعت عمل میکند و با هزینه کم به طور گسترده در دسترس است؛ بنابراین این ماده رقیق شده برای ضدعفونی وسایل توصیه میشود.
ازآنجاکه این نوع ضد عفونی کننده باعث تحریک غشاهای مخاطی، پوستی و مجاری هوایی میشود، تحت گرما یا نور تجزیه میشود و بهراحتی با سایر مواد شیمیایی واکنش نشان میدهد، در استفاده از آن نیز باید احتیاط کرد.
استفاده نادرست از Sodium hypochlorite ممکن است اثر آن را در ضدعفونی کاهش دهد و همچنین منجر به حوادثی شود که میتواند برای سلامتی مضر باشد. استفاده بیش از حد از آن یا استفاده از محلول سفیدکننده که بیش از حد غلیظ است، منجر به تولید مواد سمی میشود که باعث آلودگی محیط و تعادل اکولوژیکی میشوند.
بیشتر بخوانید: ماده شیمیایی برای ضدعفونی
محلول اب ژاول
محلول آب ژاول که برای گندزدایی استفاده میشود باید برای مدتزمان کافی روی سطح، مرطوب بمانند تا مؤثر واقع شوند. زمان ماندگاری ژاول اغلب بهعنوان زمان تماس یا زمان ساکن نامیده میشود و بسته به رقت و نوع میکروارگانیسم که میخواهید از بین ببرید، متفاوت است. پس از زمان تماس کافی با ژاول، سطح باید با آب تمیز شسته شود تا باقیمانده آن از بین برود. این امر بهحداقلرساندن آسیب سطح کمک میکند و بهویژه هنگام استفاده از آب ژاول برای ضدعفونیکردن اسباببازیها یا سطوح تماس با غذا بسیار مهم است.
درباره “گندزدایی آب” به سادهترین روشها بیشتر بدانید.
درحالیکه این ضد عفونی کننده میتواند یک ضدعفونیکننده مؤثر باشد، اما پاککننده ضعیفی است و در حضور خاک آلی بهسرعت فعالیت خود را از دست میدهد. ازآنجاکه مخلوط ژاول و آب فقط قابلیت ضدعفونیکننده را فراهم میکند، فرایند دومرحلهای موردنیاز است که قبل از ضدعفونی، تمیزکردن انجام شود. همچنین اب ژاول ماده واکنشگری است و در صورت مخلوط شدن با سایر مواد شیمیایی تمیزکننده مانند آمونیاک میتواند ترکیبات سمی ایجاد کند یا اثر خود را از دست بدهد.
بنابراین، مخلوط کردن آن با یک پاککننده در تلاش برای تولید ضدعفونیکننده یکمرحلهای پاککننده توصیه نمیشود. روشی بهتر است که بگذارید قبل از استفاده از محلول آب ژاول، هر پاککنندهای که استفاده میکنید کاملاً خشک شود. این به شما کمک میکند تا احتمال قرارگرفتن در معرض محصولات واکنش سمی بالقوه یا رقت اضافی احتمالی که غلظت آب ژاول شما را کاهش میدهد، به حداقل برسد.
آب ژاول یا سفیدکننده نام ماده شیمیایی است که در صنعت برای ازبینبردن رنگ از پارچه یا الیاف یا تمیزکردن یا ازبینبردن لکهها در فرایندی به نام بلیچینگ استفاده میشود. اغلب اوقات، به طور خاص، به محلول رقیق هیپوکلریت سدیم که “آب ژاول مایع” نیز نامیده میشود، اشاره دارد.
کاربرد آب ژاول
اب ژاول (Sodium hypochlorite) با درصدهای مختلف دارای طیف گستردهای از خواص ضدباکتری هستند که این ویژگی باعث میشود ژاول برای ضدعفونیکردن مفید باشد. از این ماده در بهداشت استخرهای شنا برای کنترل باکتریها، ویروسها و جلبکها و در بسیاری از مکانهایی که شرایط استریل لازم است، استفاده میشود.
این محلول همچنین در بسیاری از فرایندهای صنعتی، بهویژه در سفید شدن خمیر چوب، استفاده میشوند. همچنین در کاربردهای جزئی دیگری مانند ازبینبردن کپک، ازبینبردن علفهای هرز و افزایش طول عمر گلهای شاخه بریده استفاده میشوند.
Sodium hypochlorite در واکنش با بسیاری از ترکیبات آلی رنگی مانند رنگدانههای طبیعی و تبدیل آنها به ترکیبات بیرنگ عمل میکند. درحالیکه محلولهای آب ژاول عوامل اکسیدکننده هستند (مواد شیمیایی که میتوانند الکترونها را از سایر مولکولها حذف کنند) ، برخی عوامل احیاکننده هستند که الکترونها را اهدا میکنند.
کلر، یک اکسیدکننده قوی، عامل فعال بسیاری از سفیدکنندههای خانگی است. ازآنجاکه کلر خالص یک گاز خورنده سمی است، این محصولات معمولاً حاوی هیپوکلریت هستند که در صورت لزوم کلر آزاد میکند. “پودر سفیدکننده” معمولاً به معنی فرمولاسیون حاوی هیپوکلریت کلسیم است.
عوامل سفیدکننده اکسیدکننده که فاقد کلر هستند معمولاً بر پایه پراکسیدهایی مانند پراکسید هیدروژن، پرکربنات سدیم و پربورات سدیم است. این سفیدکنندهها “سفیدکننده غیر کلر”، “سفیدکننده اکسیژن” یا “سفیدکننده بدون رنگ” نامیده میشوند.
سفیدکنندههای کاهنده از کاربردهای خاصی برخوردار هستند، مانند دیاکسید گوگرد که برای سفیدکردن پشم استفاده میشود، یا بهعنوان گاز یا از محلولهای سدیم دی تیونیت؛ و سدیم بوروهیدرید ایجاد شده است.
کاربرد آب ژاول در تصفیه آب و فاضلاب
در سیستمهای آب آشامیدنی، استخرها و غیره، از آب ژاول به طور گستردهای برای کلرزنی استفاده میشود. آب ژاول جایگزینی برای گاز کلر است که در بسیاری از زمینهها بهسختی کنترل میشود. همچنین، حوادث ناشی از گاز کلر از حوادث ناشی از آب ژاول جدیتر است. کلرزنی معمولاً مقادیر اندکی از محصولات جانبی مضر را تولید میکند. آب ژاول از این نظر شباهت زیادی به گاز کلر دارد.
خرید قرص کلر برای ضدعفونی آب استخر
از محلولهای آب ژاول برای تصفیه فاضلاب رقیق سیانور مانند ضایعات آبکاری استفاده شده است. در عملیات تصفیه دستهای، از آب ژاول برای تصفیه ضایعات سیانور غلیظ مانند محلولهای آبکاری سیانور نقره استفاده شده است. سیانید سمی به سیانات (CNO-) اکسید میشود که سمی نیست، بهصورت زیر ایدهآل میشود:
آب ژاول معمولاً بهعنوان بایوساید در کاربردهای صنعتی برای کنترل تشکیل لجن و باکتری در سیستمهای آبی مورداستفاده در نیروگاهها، کارخانههای تولید کاغذ و پالپ و غیره در محلولهایی با اکتیویته ۱۴-۱۵ % استفاده میشود.
ویژگی های اب ژاول
آب ژاول بهطورکلی علاوه بر رنگدانههای رنگی موردنظر، با بسیاری از مواد آلی دیگر نیز واکنش نشان میدهد، بنابراین میتواند مواد طبیعی مانند الیاف، پارچه و چرم را تضعیف کرده یا به آنها آسیب برساند، و به رنگهایی که عمداً مانند نیل جین استفاده میشود، آسیب میرساند. به همین دلیل، مصرف محصولات، تنفس بخارها یا تماس با پوست یا چشم میتواند به سلامتی آسیب برساند.
اثربخشی ژاول به دلیل واکنشهای شیمیایی مهارکننده یاسمی آنتی بیوتیکها به دلیل واکنش شیمیایی عمومی آنها در برابر ترکیبات آلی است. آب ژاول به طور غیرقابل برگشت بسیاری از پروتئینهای باکتری را از بین میبرد.
آب ژاول در غلظت کم نیز با تداخل در پروتئینها و شوک حرارتی بر دیوارههای آنها، به باکتریها حمله میکند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2013، با استفاده از ژاول، به طور قابل توجهی کارایی میکروبکش لباسشویی حتی در دمای پایین (30-40 درجه سانتیگراد) افزایش مییابد، که از بین بردن ویروسها، باکتریها. و قارچها از انواع لباسها در محیط خانه، امکانپذیر است.
Sodium hypochlorite در بسیاری از محصولات “سفیدکننده” خانگی و همچنین در محصولات تخصصی بیمارستانها، بهداشت عمومی، کلرزنی آب و فرایندهای صنعتی یافت میشود.
درجه سفیدکنندگی اب ژاول اغلب بهصورت درصد کلر فعال بیان میشود. یک گرم آب ژاول 100٪ کلر فعال همان قدرت سفیدکنندگی یک گرم کلر اصلی را دارد.
خرید محلول گلوتارآلدئید
رایج ترین سفید کننده های پایه کلر عبارت اند از:
هیپوکلریت سدیم (NaClO)، معمولاً بهعنوان محلول در آب، معمولاً “آب ژاول” یا فقط “سفیدکننده” نامیده میشود. ژاول در بسیاری از منازل برای سفیدکردن لباسهای شسته شده، ضدعفونی سطوح سخت آشپزخانه و حمام، تصفیه آب برای آشامیدن و نگهداری استخرها از عوامل عفونی استفاده میشود.
پودر سفیدکننده (که قبلاً به آن “آهک کلردار” میگفتند)، معمولاً مخلوطی از هیپوکلریت کلسیم (Ca (ClO) 2)، هیدروکسید کلسیم (آهک، کلسیم (OH) 2)Ca و کلرید کلسیم (CaCl2) در مقادیر متغیر است. بهصورت پودر سفید یا قرص فروخته میشود، در بسیاری از موارد مشابه هیپوکلریت سدیم استفاده میشود، اما پایدارتر است و حاوی کلر بیشتری است.
گاز کلر (Cl2). بهعنوان ضدعفونیکننده در تصفیه آب بخصوص برای ساختن آب آشامیدنی و استخرهای بزرگ شنای عمومی مورداستفاده قرار میگیرد. برای سفیدکردن خمیر چوب به طور گستردهای مورداستفاده قرار گرفت، اما به دلیل نگرانیهای زیستمحیطی این کاربرد به میزان قابلتوجهی کاهشیافته است.
دیاکسید کلر (ClO2). این گاز ناپایدار بهصورت محلول تولید میشود یا بهعنوان محلولهای آبی رقیق ذخیره میشود. این برنامه کاربردهای گستردهای را برای سفیدکردن خمیر چوب، چربیها و روغنها، سلولز، آرد، منسوجات، موم، پوست و صنایع مختلف پیدا میکند. نمونههای دیگر سفیدکنندههای پایه کلر که بیشتر بهعنوان ضدعفونیکننده استفاده میشوند، مونوکلرآمین و سدیم دی کلروایزوسیانورات هستند.
مواد شیمیایی تصفیه آب از دکتر کمیکال با مناسبترین قیمتها
استفاده از آب ژاول در فضای باز
از ضدعفونیکننده اب ژاول میتوان در وسایل و تجهیزات باغبانی استفاده نمود. وسایل باغبانی را در محلول یک قسمت آن تا چهار قسمت آب خیس کنید تا ضدعفونی شود. این محلول خطر شیوع بیماریهای گیاهی را کاهش میدهد. قبل از استفاده مجدد از گلدانها، از همان محلول آب ژاول روی گلدانهای گیاهی برای ازبینبردن بیماریهای گیاه استفاده کنید.
پلههای سنگی، پیادهروهای سنگتراشی، پیادهروهای بتونی و مسیرهای آجری در هنگام رشد خزه و جلبکها شکل ناخوشایندی گرفته و آسیب میبینند. پاسیو و پیادهروهای خود را با محلول 1 قسمت ژاول سفید کننده با 1 گالن آب ضدعفونی کنید. محلول آب ژاول را اسپری کرده و اجازه دهید مقداری روی جلبکها بماند و سپس آنها را از بین ببرید.
مهم است که ضدعفونی کننده ژاول، بهدوراز بچهها و حیوانات، با خیال راحت نگهداری شود. مهم است که بدانید محصولات ژاول مختلف ممکن است غلظتهای مختلفی از هیپوکلریت داشته باشند و این غلظت باگذشت زمان با نگهداری، بهویژه در دمای بالا، تخریب میشود اگر محلول اب ژاول و آب درست میکنید (مثلاً در بطری اسپری)، بهخاطر داشته باشید که به دلیل زمان، نور و دما بهمرورزمان خراب میشود، بنابراین باید به طور منظم و ایدهآل هرچند روز یکبار تعویض شود. دکتر کمیکال توصیه میکند در هر زمان مقدار کمتری محلول ژاول تهیه کنید تا هدر نرود.
مراحل استفاده از آب ژاول
- برای تمیزکردن سطوح کثیف از آب و صابون استفاده کنید. آب ژاول یک ماده ضدعفونیکننده است و فقط در مواردی که برای ازبینبردن باکتریها، قارچها یا ویروسها لازم باشد باید از ژاول استفاده شود.
- همیشه دستورالعملهای سازنده را برای استفاده ایمن از اب ژاول یا هر محصول تمیزکننده دنبال کنید. دستورالعملها روی برچسب و یا در برگه اطلاعات ایمنی (SDS) وجود دارد.
- همیشه ظروف را بهروشنی برچسب بزنید. اگر برچسبی نیست یا نمیتوانید برچسب را بخوانید، از آن استفاده نکنید.
- بدانید چه موقع و چگونه محصول را بهدرستی رقیق کنید بهعنوانمثال، همیشه کنسانتره / اسید را در آب بریزید نه برعکس.
- هرگز این ماده را با سایر محصولات بهویژه سایر پاککنندههای حاوی آمونیاک مخلوط نکنید. مخلوط آب ژاول با دیگر ترکیبات شیمیایی میتواند گازهای سمی تولید کند که بسیار تحریککننده یا خورنده چشم و ریه هستند.
- در هنگام استفاده از ژاول اطمینان حاصل کنید که ناحیهای که در آن کار میکنید تهویه خوبی داشته باشد. بخارات حاصل از اب ژاول برای چشم و سیستم تنفسی تحریککننده است. از پنکهها یا پنجرهها و درهای باز استفاده کنید.
- هنگام استفاده از آن از عینک یا محافظ صورت استفاده کنید تا از چشمان و صورت در برابر پاشیدگی محافظت کند.
- دستکش مانند دستکش لاستیکی خانگی یا نئوپرن (انواع دیگر که توسط سازنده توصیه شده است) استفاده کنید. توجه داشته باشید که همه دستکشها تحت هر شرایطی از شما محافظت نمیکنند؛ بنابراین دستورالعملها یا SDS را برای توصیه سازنده بادقت بخوانید.
- لباسی بپوشید که در صورت ریختن پوست شما را بپوشاند، از جمله پیراهن آستین بلند، شلوار، جوراب و کفش با انگشت بسته. پیشبندها یا کت و شلوارهای محافظ شیمیایی محافظت بیشتری میکنند.
- در صورت استفاده از آن در محل کار، اطمینان حاصل کنید که کارگران از نحوه استفاده و نگهداری آب ژاول و واکنش در شرایط اضطراری مطلع هستند.
- ژاول را در یک مکان امن و خنک و خشک نگهداری کنید. از تابش مستقیم نور خورشید و گرما خودداری کنید. درپوش را پس از هر بار استفاده محکم ببندید. اگر در خانه استفاده میکنید، از دسترس کودکان دورنگه داشته شود.
- هنگام استفاده از محصول از خوردن، نوشیدن یا سیگارکشیدن خودداری کنید. پس از استفاده از محصول، دستان خود را با آب و صابون بشویید.
- ژاول را با سایر محصولات مانند پاککنندههای کاسه توالت، مواد پاککننده زنگزدگی، اسیدها (از جمله سرکه) و محصولات حاوی آمونیاک استفاده نکنید.
- برای داشتن بیشترین اثربخشی، محلول آب ژاول را روزانه تازه ترجیحاً قبل از استفاده تهیه کنید.
- وسایل / تجهیزات الکتریکی یا باتری را در محلول ژاول غوطهور نکنید. پاککردن قسمت بیرونی این اشیا را با یکپارچه یکبار مصرف آغشته به محلول کرده و اجازه دهید خشک بماند.
ابزار و تجهیزات استفاده از اب ژاول
قبل از تمیزکردن، تمام وسایل و تجهیزات لازم را آماده کنید. ابزار تمیزکردن، پاککنندهها / ضدعفونیکنندهها، ابزار اندازهگیری و وسایل محافظتی برای تمیزکردن با ژاول موردنیاز است.
ابزار تمیزکردن:
برس، حوله، قوطی اسپری و سطل.
پاککنندهها / ضدعفونیکنندهها:
آب ژاول و آب.
محافظ:
برای استفاده از آب ژاول استفاده از ماسک، دستکش لاستیکی، پیشبند پلاستیکی و عینک توصیه میشود.
ملاحظات استفاده از اب ژاول
محلولهای آب ژاول میتوانند برای چشم، پوست و دستگاه تنفسی خورنده یا تحریککننده باشند. همیشه قبل از استفاده، MSDS را از تأمینکننده آب ژاول خود تقاضا کرده و اقدامات حفاظتی مناسب را انجام دهید. در صورت داشتن هرگونه سؤال یا نگرانی در مورد سلامتی، با متخصص یا ناظر ایمنی تأسیسات خود مشورت کنید.
مخلوط کردن ژاول با آب سرد بهجای آب گرم، ممکن است استنشاق مواد موجود در هوا را به حداقل برساند درحالیکه به حفظ اثربخشی کمک میکند. ژاول همچنین ممکن است به سطوح و تغییر رنگ مواد آسیب برساند، بنابراین بهتر است ابتدا اب ژاول را در یک مکان نامحسوس استفاده کنید، یا اگر مطمئن نیستید که باید ژاول باشد با سازنده سطحی که میخواهید ضدعفونی کنید (مانند تجهیزات پزشکی) مشورت کنید.
خرید انواع ضدعفونی کننده صنعتی
- از این ضد عفونی کننده روی فلزات، پشم، نایلون، ابریشم، پارچه رنگ شده و سطوح رنگ شده خودداری کنید.
- از دست زدن به چشم خودداری کنید. در صورت ورود آن به چشم، بلافاصله چشم خود را حداقل ۱۵ دقیقه با آب بشویید و با پزشک مشورت کنید.
- ژاول را نباید با هم یا با مواد شوینده خانگی دیگر مخلوط کرد؛ زیرا این باعث کاهش اثر آب ژاول در ضدعفونی و ایجاد واکنشهای شیمیایی میشود. بهعنوانمثال، هنگامی که این محلول با مواد شوینده اسیدی مانند مواد پاککننده توالت استفاده میشود، گاز سمی تولید میشود. این میتواند منجر به حوادث و جراحات شود. در صورت لزوم، ابتدا از مواد شوینده استفاده کنید و قبل از استفاده از آن برای ضدعفونی، کاملاً با آب بشویید.
- ازآنجاکه ماده ژاول رقیق نشده در اثر قرارگرفتن در معرض نور خورشید گاز سمی آزاد میکند، باید در مکانی خنک و سایه، دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
- اب ژاول باگذشت زمان تجزیه میشود. برای اطمینان از اثربخشی آن، توصیه میشود آبژاولی را که اخیراً تولید شده خریداری کنید و از ذخیره بیش از حد آن جلوگیری کنید.
- برای ضدعفونی مؤثر، باید از سفیدکننده رقیق شده در طی ۲۴ ساعت پس از آمادهسازی استفاده شود؛ زیرا باگذشت زمان تجزیه افزایش مییابد.
اگر شرکتی هستید که نیازمند فراوری شیمیایی محصول صنعتی هستید، شرکت مواد شیمیایی دکتر کمیکال با تخصص در زمینه مواد شیمیایی صنعتی برای ارائه مشاوره تخصصی در این زمینه در کنار شماست. همچنین میتوانید برای فروش مواد شیمیایی و خرید آب ژاول با کارشناسان متخصص ما در تماس باشید.
خسته نباشید ؛ آیا از آب ژاول می توان در فضای بسته استفاده کرد؟
سلام دوست عزیز، آب ژاول یا همان محلول هیپوکلریت سدیم جز ترکیبات بسیار خورنده و خطرناک برای سلامتی است. به همین دلیل رعایت نکات ایمنی شامل استفاده از دستکش، عینک و ماسک تنفسی مناسب برای جلوگیری از تحریک پوست و دستگاه تنفسی، هنگام کار با این ماده ضروری است. به همین دلیل آب ژاول باید در محیطی استفاده شود که از تهویه مناسبی برخوردار باشد.
بخصوص در برخی موارد آب ژاول در ترکیب با سایر مواد شیمیایی و شوینده ها گازهای بسیار سمی متصاعد می کند که باعث آسیب جدی به ریه می شود. پس هنگام کار با آب ژاول در صورت احساس بوی شدید کلر و سوزش گلو سریعا محل را ترک کنید و گلو را شستشو دهید.